ارزیابی سهم تغییر اقلیم بر کاهش تراز آب دریاچه ارومیه

Authors

  • سارا نظیف استادیار مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • فائزه عباسی دانشجوی دکتری آب‌وهوا شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • قاسم عزیزی دانشیارآب‌وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Abstract:

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین زیست‌بوم‌های آبی ایران است که در حال حاضر در شرایط بحرانی قرار گرفته و تغییرات زیادی در ویژگی‌ها و عملکردهای آن به‌وجود آمده است که افت تراز آب، کاهش بسیار شدید مساحت دریاچه و افزایش شوری آب، ازجمله این موارد است. هدف این مقاله، شناخت بهتر فرایندهای مؤثر بر نوسانات تراز آب دریاچه و ارزیابی سهم هریک از مؤلفه‌های تأثیرگذار است؛ ازاین‌رو، سیستم منابع و مصارف آب در محدوده حوضه آبریز دریاچه در قالب الگوی ون‌سیم طراحی شد. در طراحی الگو، اندرکنش و روابط متقابل مؤلفه‌های اثرگذار، شامل سدهای حوضه، برداشت از آبخوان‌ها، و متغیرهای اقلیمی، بر سطح دریاچه در مقیاس ماهانه در بازه زمانی 1393-1378 درنظر گرفته شد. پس از واسنجی الگو، روند تأثیرگذاری هریک از متغیرها بر تراز آب دریاچه با طراحی سناریوهای مختلف ارزیابی شد. یافته‌ها حاکی از این است که بهره‌برداری از سدهای حوضه (26 درصد) به‌همراه افزایش نیاز آبی (16 درصد) به‌ویژه در بخش کشاورزی، درمجموع سبب کاهش 42 درصدیِ جریان سطحی ورودی به دریاچه شده‌‌اند. متغیرهای اقلیمی نیز سهمی معادل 16 درصد داشته‌اند. در مورد نقش آبخوان‌های ساحلی دریاچه نیز، ‌هرچند آب‌نگاری معرف آبخوان‌ها، روند افت تراز آبخوان‌ها و پیشروی جبهه آب شور را در برخی از آن‌ها نشان می‌دهد‌، بااین‌حال تراز آب زیرزمینی ورودی به دریاچه، مقدارِ ناچیزی به‌دست آمد. لازم به ذکر است که میزان آب زهکشی‌شده از دریاچه به آبخوان‌های مجاور هم‌زمان با افت شدید سطح آبخوان‌ها، به‌دلیل دردسترس نبودن داده‌های موردنیاز، محاسبه نشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک‌سالی‌ها و ترسالی‌های شدید در این حوضه و ویژگی‌های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می‌شود. بطوریکه در سال‌های اخیر توسعه طرح‌های منابع آبی و به‌ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب ...

full text

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک سالی ها و ترسالی های شدید در این حوضه و ویژگی های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می شود. بطوریکه در سال های اخیر توسعه طرح های منابع آبی و به ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب و در...

full text

اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و مهم‌ترین اکوسیستم‌های آبی در ایران می‌باشد. با توجه به افزایش دما، تغییرات زیاد در بارندگی و همچنین وقوع خشکسالی در سطح حوضه، تراز آب دریاچه دچار تغییرات زیادی شده است. در این تحقیق تغییرات تراز سطح دریاچه ارومیه ناشی از تغییر اقلیم براساس مدلHadCM3 از سری مدل‌های گردش عمومی جو (GCM) تحت سناریوهای گازهای گلخانه‌ای (B2 و A2) با استفاده از شبکه‌های نرو فازی (ANFIS)...

full text

تأثیر تغییر اقلیم بر دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان پهناورترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه شور جهان و قابل مقایسه با دریاچه شور امریکا در بسیاری از جهات، از مهمترین و با ارزشترین اکوسیستم های آبی ایران بوده و یکی از مناطق بین المللی ذخایر طبیعی کره زمین از سوی سازمان جهانی یونسکو شناخته شده است. پتانسیل آب و خاک مناسب در حوزه دریاچه ارومیه شرایطی را فراهم آورده است که در جهت حفظ، بهبود و بهره برداری بهینه از این منابع...

اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و مهم ترین اکوسیستم های آبی در ایران می باشد. با توجه به افزایش دما، تغییرات زیاد در بارندگی و همچنین وقوع خشکسالی در سطح حوضه، تراز آب دریاچه دچار تغییرات زیادی شده است. در این تحقیق تغییرات تراز سطح دریاچه ارومیه ناشی از تغییر اقلیم براساس مدلhadcm3 از سری مدل های گردش عمومی جو (gcm) تحت سناریوهای گازهای گلخانه ای (b2 و a2) با استفاده از شبکه های نرو فازی (anfis)...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 4

pages  1- 21

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023